Tiền mãn kinh – mãn kinh là hiện tượng sinh lý bình thường của người phụ nữ xảy ra khi nồng độ estrogen giảm. Tuổi mãn kinh bao gồm thời kỳ trước, trong và sau mãn kinh.
Tuổi mãn kinh trung bình từ 48 – 52 tuổi. Nếu mãn kinh trước 40 tuổi gọi là mãn kinh sớm, và nếu sau 55 tuổi gọi là mãn kinh muộn.
Rối loạn tiền mãn kinh và mãn kinh là khi xuất hiện những triệu chứng làm người bệnh khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

1. CHẨN ĐOÁN

a. Lâm sàng

Bệnh nhân được chẩn đoán xác định có hội chứng rối loạn tiền mãn kinh theo tiêu chuẩn của Blatt – Kupperman, bao gồm 11 triệu chứng :

1. Cơn bốc hỏa, vã mồ hôi.

2. Tâm tính khí thất thường.

3. Mất ngủ.

4. Dễ bị kích động.

5. Chứng u sầu lo lắng.

6. Chóng mặt.

7. Hồi hộp.

8. Tính yếu đuối và sự mệt mỏi.

9. Nhức đầu.

10. Đau nhức xương khớp.

11. Cảm giác kiến bò ở da.

b. Cận lâm sàng

– Siêu âm bụng giúp phát hiện các tổn thương thực thể.

– Beta HCG: giúp phát hiện có thai.

– Các xét nghiệm nội tiết tố estradiol, progesterol.

– Các cận lâm sàng cần thiết để chẩn đoán nguyên nhân.

c. Chẩn đoán phân biệt

– Có thai

– Các bệnh lý có tổn thương thực thể như u xơ tử cung, polype lòng tử cung, K cổ tử cung

– Các bệnh lý thuộc chuyên khoa tâm thần.

2. ĐIỀU TRỊ

2.1. Y học cổ truyền

Tại Đơn vị du lịch y tế, Bệnh viện Y học cổ truyền Đà Nẵng, ngoài phương pháp dùng thuốc (Tùy theo thể bệnh có các bài thuốc hoặc các vị thuốc nam điều trị phù hợp) và châm cứu còn các các phương pháp sau:

– Xoa bóp bấm huyệt kết hợp chườm thuốc Y học cổ truyền: Chườm ấm trực tiếp lên vùng bụng. Thời gian: 15-30 phút/ lần x 1-2 lần/ ngày. Liệu trình 15 – 25 ngày.

– Hỏa trị liệu (Hỏa long cứu): Mỗi ngày làm 1 lần. Liệu trình 15 – 25 ngày.

– Thủy trị liệu (Ngâm tắm thảo dược, sục bồn): Mỗi ngày làm 1 lần. Liệu trình 15 – 25 ngày.

– Nhĩ châm: Nội tiết, Sinh dục, Thận, Tâm, Can, Thần môn, Giao cảm. Châm 15 – 30 phút, 1 – 2 lần/ ngày. Liệu trình 15 – 25 ngày.

– Khí công dưỡng sinh: Tập thở bụng tối đa, thở bụng tự nhiên, thở 4 thì, tập các bài tập dưỡng sinh, tập yoga, thiền.

2.2. Kết hợp điều trị Y học hiện đại

Các phương pháp điều trị nhằm giải quyết nguyên nhân chính của các rối loạn do sự thiếu hụt estrogen buồng trứng gây ra.

– Dùng liệu pháp hormon thay thế:

+ Liều estrogen và progestogen cố gắng càng thấp càng tốt nhằm tránh chảy máu tử cung, khi siêu âm nội mạc tử cung ≤ 5 mm.

+ Khi sử dụng liệu pháp nội tiết thay thế kéo dài phải khám bệnh định kỳ, đo huyết áp, xét nghiệm máu, thăm dò chức năng gan, làm phiến đồ âm đạo, cổ tử cung, khám vú hàng năm.

Đối với phụ nữ bình thường nên dùng thêm progestogen để bảo vệ nội mạc tử cung với các chế phẩm: Utrogestan, progestogen tổng hợp, các estrogen thảo dược.