Đau dây thần kinh V
Đau dây thần kinh số V (đau dây thần kinh tam thoa) là bệnh đau cấp tính ở mặt, cơn đau xuất hiện đột ngột dữ dội ở vùng da một bên mặt. Cơn đau xuất hiện tự nhiên hay do đụng chạm vào “điểm bùng nổ”. Trong cơn đau bệnh nhân có thể có co giật cơ mặt, vã mồ hôi, chảy nước mắt, nước mũi. Phần lớn bệnh nhân trên 50 tuổi. Khám ngoài cơn không thấy có triệu chứng khách quan thần kinh.
I. CHẨN ĐOÁN ĐAU DÂY THẦN KINH TAM THOA
Tiêu chuẩn chẩn đoán đau dây thần kinh tam thoa (theo Hiệp hội Đau đầu Quốc tế, 1988).
A. Là các cơn đau mặt và trán kịch phát mà kéo dài vài giây và dưới hai phút.
B. Đau có ít nhất bốn trong các đặc điểm sau:
1. Đau đột ngột, dữ dội, nhói, nông, như đâm hay nóng bỏng.
2. Phân bố dọc theo một hay nhiều nhánh dây thần kinh tam thoa.
3. Cường độ nặng.
4. Được kích thích bởi các vùng cò súng, hay bởi các hoạt động hàng ngày, chẳng hạn như ăn, nói, rửa mặt, hay đánh răng.
5. Giữa các cơn bệnh nhân hoàn toàn không có triệu chứng.
C. Không có thiếu sót thần kinh.
D. Các cơn được lập lại ở mỗi bệnh nhân riêng biệt.
E. Loại trừ các nguyên nhân đau mặt khác từ bệnh sử, khám thực thể và cận lâm sàng đặc biệt.
Cận lâm sàng:Dựa trên các triệu chứng lâm sàng, thực hiện chụp phim X-Quang, phim cộng hưởng từ MRI và làm một số xét nghiệm cần thiết.
II. ĐIỀU TRỊ
2.1. Y học hiện đại
2.1.1. Nội khoa
Sử dụng thuốc chống co giật như Phenytoin (Dilantin, Di-hydan) và Carbamazepine (Tegretol). Carbamazepine là thuốc hàng đầu dùng điều trị để kiểm soát đau dây V (dùng 100mg -200mg/ ngày, tổng liều không quá 1200mg).
2.1.2. Ngoại khoa
Các biện pháp ngoại khoa chỉ được chỉ định khi điều trị nội khoa và y học cổ truyền thất bại do tác dụng không đủ làm giảm cơn đau hoặc tác dụng phụ của thuốc tây y không chấp nhận được. Có 3 biện pháp ngoại khoa hàng đầu như nhiệt đông dây V tại hạch Gaser qua da, xạ phẫu và giải áp vi mạch.
2.1.3 Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng
– Nhiệt trị liệu: chiếu đèn hồng ngoại liều ấm, chườm nóng, siêu âm trị liệu, …
– Điện trị liệu: điện phân dẫn thuốc, các dòng điện xung, dòng giao thoa, điện kích thích cơ thần kinh qua da (TENS)…
III. Y học cổ truyền
Tại Đơn vị Du lịch y tế – Bệnh viện Y học cổ truyền Đà Nẵng, bệnh nhân đau dây thần kinh tam thoa được điều trị bằng phương pháp dùng thuốc và châm cứu(Tùy theo thể bệnh có các bài thuốc/vị thuốc nam và phương pháp châm phù hợp) kết hợp với các phương pháp khác sau:
– Thủy châm: Các loại thuốc thường dùng là vitamin nhóm B.
– Xoa bóp bấm huyệt kết hợp chườm thuốc Y học cổ truyền: Chườm ấm trực tiếp lên vùng đau.
– Xông hơi thảo dược
– Nhĩ châm: Vùng Mắt, Miệng, Lưỡi, Trán, Giao cảm.
– Ngoài ra kết hợp với vật lý trị liệu: Chiếu đèn hồng ngoại làm ấm, siêu âm trị liệu, điện trị liệu…
Sau đợt điều trị ổn định tại Bệnh viện, để đảm bảo hiệu quả và tránh tái phát bệnh nhân tiếp tục được theo dõi tại nhà (Tùy theo tình trạng bệnh mà bác sĩ có liệu trình thích hợp): Cấy chỉ Hàn Quốc, Xoa bóp bấm huyệt kết hợp chườm thuốc Y học cổ truyền.